13 stycznia posłowie i posłanki wszystkich opcji politycznych (również Koalicji Obywatelskiej, PSL, Hołowni oraz części Lewicy związanej z SLD) przegłosowali zmianę w ustawie, która utrudni wydawanie paszportów dzieciom par jednopłciowych z polskim obywatelstwem.
Sytuacja dotyczy dzieci, które są polskimi obywatel(k)ami, a w ich zagranicznych aktach urodzenia figurują rodzice tej samej płci. Sejm oficjalnie dopuścił możliwość utrudnienia przez urzędników lub nawet możliwość zablokowania wydania polskiego paszportu. Wcześniej również nie było łatwo taki dokument uzyskać. Pary jednopłciowe w Polsce nie sa uznawane w świetle prawa, dlatego urzędy oraz sądy nie raz uznawały, że homoseksualne pary nie mogą być podane jako rodzice w dokumencie ich dziecka.
Pierwszy to wymóg podawania numeru PESEL we wnioskach o podanie paszportu. W praktyce urzędnicy często odmawiają nadania tego numeru dzieciom z tęczowych rodzin. Zwracał na to uwagę RPO w swoim piśmie zignorowanym przez ministra spraw wewnętrznych.
Po drugie, ustawa uniemożliwia też wydanie paszportu tymczasowego dziecku z tęczowej rodziny nieposiadającemu numeru PESEL. Bo żeby go dostać, we wniosku trzeba wpisać nazwiska “matki i ojca”. Taki przepis wyklucza wydanie paszportu tymczasowego dzieciom, które mają dwóch ojców albo dwie matki. A także dzieciom samotnych rodziców, gdy drugi rodzic jest nieznany.
Trzecia i najważniejsza zmiana, to wpisanie do ustawy wymogu “zgody matki i ojca” na wydanie paszportu nieletnim. Co prawda ustawa dopuszcza wydanie paszportu dziecku tylko za zgodą matki lub ojca, jeśli uzyskanie zgody obojga jest niemożliwe, ale tylko “w szczególnych przypadkach” i “o ile przemawia za tym dobro tej osoby”. Takie sformułowania zostawiają urzędnikom pole do interpretacji. W praktyce mogą więc bez obaw nadal bez powodu odmawiać wydawania paszportów tęczowym rodzinom – donosi OKO.PRESS.
Nowe przepisy powstały na wniosek Ordo luris – ultrakatolickiej organizacji, której w szczególności zależało na tym, by w przepisach znalazło się określenie „ojciec” i „matka”, zamiast „rodzice”. Poprawki są sprzeczne z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z grudnia 2021 roku, który nakazuje państwom członkowskim wydanie paszportu dzieciom par jednopłciowych, nawet państwach, które nie rozpoznają związków partnerskich oraz małżeństw jednopłciowych. Nowelizacja ustawy narusza swobodę poruszania się wewnątrz UE.
